تاریخچه حضور ایران در جام جهانی

تلاش ایران برای حضور در جام جهانی فوتبال از سال ۱۹۷۴ آغاز شد. ‏برای ادامه مطلب با سایت مجله خبری جام جهانی همراه باشید

ایران در جام جهانی فوتبال

تلاش ایران برای حضور در جام جهانی فوتبال از سال ۱۹۷۴ آغاز شد. این شروع در حالی بود که اولین دوره رسمی جام جهانی تحت عنوان جام فیفا برگزار شد، چراکه جام ژول ریمه در ۱۹۷۰ به برزیل رسید و دیگر در آن دوره برگزار نشد.

در طول ۴۸ سال، ۱۳ دوره جام جهانی برگزار شده است و ایران در این مدت ۱۱ بار ثبت‌نام کرده است. از این تعداد، ۶ بار موفق به صعود شده و ۵ بار با ناکامی روبه‌رو شده است.

هر یک از این دوره‌ها داستان‌ها و خاطرات خاص خود را دارد، اما در اینجا تمرکز بر روی حضور در مرحله نهایی و روایت‌های مربوط به آن است.

ایران در جام جهانی

تیم ملی ایران توانسته است که در 5 دوره مختلف جام جهانی حضور داشته باشد که این حضورها مربوط به جام جهانی 1978 آرژانتین، 1998 فرانسه، 2006 آلمان، 2014 برزیل و 2018 روسیه باز می گردد. اما قصد داریم عملکرد تیم ملی ایران را در جام جهانی هایی که حضور داشته است بررسی کنیم.

ایران در جام جهانی 1978

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1357/03/13	هلند	0 – 3 (باخت ایران)	گروهی
1357/03/17	اسکاتلند	1 – 1	گروهی
1357/03/21	پرو	4 – 1 (باخت ایران)	گروهی

بازی های ایران در جام جهانی 1978

در سال ۱۹۷۸، ایران با عنوان «ابرقدرت بی‌تجربه» شناخته می‌شد. پس از اینکه در پلی‌آف ۱۹۷۴ مغلوب بی‌تجربگی شد و بلیت سفر به آلمان را از دست داد، درس بزرگی گرفت و در این دوره با اقتدار راهی جام جهانی شد.

در آن زمان، جام جهانی با حضور ۱۶ تیم برتر جهان برگزار می‌شد و سهمیه قاره آسیا و اقیانوسیه تنها یک بلیت بود. فاصله فوتبال ایران با سایر تیم‌های آسیا در آن زمان به حدی زیاد شده بود که هدف رقابت با قدرت‌های جهانی بود.

ایران، که فاتح سه دوره متوالی جام ملت‌ها، قهرمان بازی‌های آسیایی و نماینده قاره در دو المپیک متوالی در هر دو مرحله اول و دوم مسابقات انتخابی جام جهانی بود، بدون نیاز به امتیازات بازی آخر، صعود خود را قطعی کرد.

گل های ایران در جام جهانی 1978

در اولین حضور ایران در جام جهانی، این تیم با تیم‌هایی مانند هلند، اسکاتلند و پرو همگروه شد. بازیکنان ایرانی در این مسابقات، به دلیل بی‌تجربگی، مقابل حریفان نامدار آن زمان دچار کمبود اعتمادبه‌نفس شدند.

در بازی اول، با سه گل مغلوب هلند، نایب‌قهرمان دوره قبلی، شدیم؛ تیمی که در همان دوره نیز به فینال رسید و در این دوره هم به مرحله نهایی راه یافت. در بازی دوم، مقابل اسکاتلند، ۱-۱ مساوی کردیم و هر دو گل توسط بازیکنان ایرانی به ثمر رسید.

بازی ایران در جام جهانی 1978

در دیدار سوم، که برای صعود هجومی بازی می‌کردیم، ۴-۱ مغلوب پرو شدیم و کوبیاس، ستاره بزرگ این تیم، شهرت یافت. در مجموع، ایران در این اولین حضور در جام جهانی، تنها یک امتیاز کسب کرد، ۸ گل خورد که سه تای آن از نقطه پنالتی بود، یک گل به خودی زد و در مقابل، دو گل توسط حسن روشن و ایرج دانایی‌فر به ثمر رسید.

ایران در جام جهانی 1998

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1377/03/24	یوگوسلاوی	1 – 0 (باخت ایران)	گروهی
1377/03/31	آمریکا	1 – 2 (برد ایران)	گروهی
1377/04/04	آلمان	2 – 0 (باخت ایران)	گروهی

بازی های ایران در جام جهانی 1998

درست ۲۰ سال پس از اولین صعود، نسل طلایی فوتبال ایران پس از انقلاب، سرانجام طلسم جام جهانی را شکست و این موفقیت را به شکلی دراماتیک رقم زد که هنوز هم در خاطره ایرانی‌ها باقی مانده است.

ایران در دور نخست این دوره رکوردهای جهانی را شکست و نشان داد که توانایی رقابت در سطح اروپا و جهان را دارد. در دور دوم، تیم ایران امتیازات لازم را برای صعود مستقیم جمع‌آوری کرده بود، تنها نیاز داشت در سه بازی باقی‌مانده، حداقل ۲ امتیاز کسب کند، اما متأسفانه دو بازی را باخت و در بازی آخر، با تساوی، مجبور به راهیابی از طریق پلی‌آف شد.

گل های ایران در جام جهانی 1998

در این مرحله، مقابل ژاپن مغلوب شدیم و فرصت صعود مستقیم را از دست دادیم، اما این پایان راه نبود؛ استرالیا مجدد مقابل ما قرار گرفت و در معجزه ملبورن، با پیروزی در دو دیدار، راهی پلی‌آف دو قاره شدیم.

تقدیر این بود که در مرحله نهایی نیز این جام جهانی برای ایران تاریخ‌ساز باشد. همگروهی با تیم‌های قدرتمند آلمان، یوگسلاوی و آمریکا، تیمی که حتی قبل از شروع مسابقات، به دلیل مسائل سیاسی، بازی قرن لقب گرفته بود.

برای ایرانی‌ها، تنها پیروزی بر آمریکا اهمیت داشت، حتی بیشتر از قهرمانی در جام جهانی، و همین تمرکز باعث شد تیم ما از این ناحیه ضربه بخورد.

بازیکنان ایران در جام جهانی 1998

در آستانه جام جهانی، ایویچ از مربیگری کنار گذاشته شد و جلال طالبی، با پاسپورت آمریکایی، جایگزین او شد؛ در حالی که حشمت مهاجرانی پس از انقلاب پاسپورت آمریکایی گرفته بود، این بار جلال طالبی روی نیمکت ایران نشست.

در بازی اول، با یک گل به یوگسلاوی باختیم. سپس در بازی قرن، با گل‌های حمید استیلی و مهدی مهدوی‌کیا، آمریکا را ۲-۱ شکست دادیم و این پیروزی، اولین پیروزی ایران در تاریخ جام‌های جهانی محسوب شد.

پس از این مسابقه، مسئولان تیم، بلیت بازگشت به تهران را رزرو کردند و تدارک استقبال از تیم ملی را چیدند، انگار نه انگار که با یک تساوی مقابل آلمان، شانس صعود به مرحله بعدی برای ما وجود داشت، اما آن روزگار، برای مسئولان، همین حد کافی بود.

لباس ایران در جام جهانی 1998

در بازی سوم، ایران با دو گل مغلوب آلمان شد و پرونده این جام جهانی با یک پیروزی و دو شکست بسته شد، هرچند در مقایسه با حضور نخستین، این بار عملکرد بهتری داشتیم؛ ۲ گل زده در مقابل ۴ گل خورده، که نشان‌دهنده پیشرفتی نسبت به حضور قبلی بود.

برای حضور مجدد ایران در مسابقات جام جهانی، بیست سال زمان لازم بود. تیم ملی ایران که با خلق حماسه ملبورن در مسابقات ۱۹۹۸ فرانسه، یکی از چهار نماینده آسیا در آن دوره به‌شمار می‌رفت، در فرانسه همراه با عربستان، ژاپن و کره‌جنوبی نماینده قاره کهن بود.

ترکیب ایران در جام جهانی 1998

در این دوره از مسابقات، ایران با تیم‌های آلمان، یوگسلاوی سابق و آمریکا هم‌گروه شد و یکی از نتایج تاریخی تاریخ فوتبال کشورمان در بزرگ‌ترین جشنواره ورزشی جهان رقم خورد.

تیم ملی ایران، که در دیدار مقابل یوگسلاوی با بازی درخشان توانسته بود ضربه کاشته استثنایی سینیشا میهایلوویچ را مهار کند، در دیدار دوم، که به «بازی قرن» معروف شد، مقابل تیم ملی فوتبال آمریکا قرار گرفت و با نتیجه ۲ بر ۱ پیروز شد.

سرمربی ایران در جام جهانی 1998

گل‌های ایران در این دیدار را حمید استیلی و مهدی مهدوی‌کیا به ثمر رساندند. اما در بازی سوم، ایران نتیجه را به تیم پرتجربه و البته پیر آلمان واگذار کرد و در پایان، با چهار گل خورده و دو گل زده، فرانسه را ترک کرد.

ایران در جام جهانی 2006

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1385/03/21	مکزیک	3 -1 (باخت ایران)	گروهی
1385/03/27	پرتغال	2 – 1 (باخت ایران)	گروهی
1385/03/31	آنگولا	1 – 1	گروهی

ایران جام جهانی 2006

وقتی میروسلاو بلاژویچ نتوانست ایران را به جام جهانی ۲۰۰۲ برساند، دستیارش برانکو ایوانکوویچ را جایگزین کرد تا قرارداد خودش را کامل کند.

نتایج خوب تیم ایران با این مربی و همچنین بازی بد مقابل همایون شاهرخی که جانشین بلاژویچ شده بود، افکار عمومی را واداشت تا با فشار، برانکو را به تیم برگردانند.

در مرحله انتخابی این جام جهانی، با تکیه بر نسلی که اغلب در خارج از کشور بازی می‌کردند، ایران مستقیم به جام جهانی صعود کرد.

ایران و پرتغال در جام جهانی 2006

اما با روی کار آمدن دولت جدید، فوتبال ایران قبل از شروع مسابقات دچار دودستگی شد. رئیس وقت سازمان تربیت بدنی و رئیس وقت فدراسیون، هر کدام جناح‌هایی قدرتمند تشکیل دادند

که در نتیجه، درون تیم هم گروه‌هایی از قدیمی‌ها مقابل ستاره‌های بوندسلیگایی قرار گرفتند، و این درگیری‌ها عملاً در زمین بازی به ضرر تیم تمام شد. ایران در این دوره هم از مصدومیت ستاره‌ها لطمه دید، اما این بار دودستگی‌ها اثر مخرب‌تری داشت.

ایران مکزیک جام جهانی 2006

در بازی نخست، ایران با نتیجه ۳-۱ مقابل مکزیک شکست خورد. تک گل ایران را یحیی گل‌محمدی زد. در بازی دوم، پس از تعویض، یحیی حاضر نشد بازوبند کاپیتانی را به مهدوی‌کیا، که از گروه مقابل بود، بدهد. در این مسابقه، علی دایی نیمکت‌نشین شد و تیم ایران با دو گل به پرتغال باخت، گل‌هایی که توسط کریستیانو رونالدو و دکو زده شد.

بازی سوم، تشریفاتی شد، زیرا ما در آن مسابقه مقابل آنگولا ۱-۱ مساوی کردیم، با گل سهراب بختیاری‌زاده. این نتیجه نشان داد که سنت زدن دو گل در این تیم حفظ شده است، اما با کسب تنها یک امتیاز در سه بازی، ایران از جام جهانی خارج شد.

ایران آنگولا جام جهانی 2006

در همان آلمان، رئیس فدراسیون و سرمربی تیم ملی با تیم وداع کردند و در بازگشت، علی دایی نیز به شکلی که شایسته نام و اعتبار او نبود، برای همیشه کنار گذاشته شد، هرچند این تصمیم، از نظر اخلاقی و حرفه‌ای، کم‌اهمیت‌تر از آن بود که نشان‌دهنده ارزش و جایگاه این اسطوره فوتبال ایران باشد.

ایران جام جهانی 2014

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1393/03/26	نیجریه	0 -0	گروهی
1393/03/31	آرژانتین	1 – 0 (باخت ایران)	گروهی
1393/04/04	بوسنی	3 – 1  (باخت ایران)	گروهی

ایران در جام جهانی 2014

وقتی ایران از سه بازی آخر مرحله انتخابی باید هفت امتیاز می‌گرفت تا به جام جهانی صعود کند، هیچ‌کدام از اهالی فوتبال به کارلوس کی‌روش و شاگردانش اعتماد نداشتند.

مهدی رحمتی از تیم ملی خداحافظی کرد تا دروازه‌بان ایران را از دست بدهد، اما مرد پرتغالی کاری کرد کارستان؛ با احیای اعتمادبه‌نفس و غرور بازیکنان، تیمی ساخت که بدون اتکا به ستاره، هم در دفاع و هم در حمله، جمعی و منسجم بازی می‌کردند.

ایران بوسنی جام جهانی2014

ایران در سه بازی آخر، همه را برد و با ۹ امتیاز به عنوان تیم اول راهی جام جهانی شد. این اعتمادبه‌نفس در مرحله نهایی هم ادامه داشت، به‌طوری که مقابل آرژانتین با لیونل مسی، تا دقیقه ۹۰ نه تنها بازنده نبود بلکه با کمی لطف داوری، می‌توانست پیروز میدان باشد.

ایران جام جهانی 2014 برزیل

در این دوره، ایران با آرژانتین، نیجریه و بوسنی هم‌گروه بود. مسابقه نخست مقابل نیجریه بدون گل مساوی شد. در بازی دوم، تیم ایران در مقابل آرژانتین و ستاره‌هایش بازی درخشان و تاریخ‌سازی را رقم زد، و پس از یک شکست، مردم برای شادی به خیابان‌ها ریختند.

در دیدار آخر، تیمی که برای صعود نیازمند پیروزی بود، حمله‌ور شد اما تجربه ستاره‌هایی مانند ادین ژکو و بازیکنان بوسنی که در باشگاه‌های بزرگ اروپایی بازی می‌کردند، کار ما را سخت کرد و در ضدحملات، با نتیجه ۳-۱ مغلوب شدیم.

ایران در جام جهانی برزیل

در نتیجه این رقابت‌ها، پرونده ایران با یک تساوی و یک شکست بسته شد؛ چهار گل خوردیم و تنها یک گل زدیم، که آن هم توسط رضا قوچان‌نژاد، همان بازیکنی که با گل او در اولسان، ایران به جام جهانی رسیده بود، زده شد.

فوتبالب ایران جام جهانی2014

حضور کارلوس کی‌روش در رأس کادر فنی تیم ملی ایران، امیدها برای صعود این تیم به جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل را افزایش داد، اما باخت به لبنان و ازبکستان در مرحله مقدماتی، مسیر صعود را با تردید مواجه کرد. در نهایت، تیم ملی ایران با تک‌گل رضا قوچان‌نژاد مقابل کره‌جنوبی، جشن صعود را در سئول برگزار کرد.

آرژانتین ایران جام جهانی2014

در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، تیم ملی ایران در گروهی سخت با آرژانتین، بوسنی و نیجریه هم‌گروه بود. در دیدار اول مقابل نیجریه، نتیجه مساوی بدون گل ثبت شد، و در بازی دوم، با وجود نمایش زیبا، ایران مغلوب لیونل مسی و آرژانتین شد. تیم کی‌روش در نهایت با شکست ۳ بر ۱ مقابل بوسنی، پایان تلخی در سرزمین قهوه داشت.

ایران در جام جهانی2018

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1397/03/25	مراکش	0 -0	گروهی
1397/03/30	پرتغال	1 – 0 (باخت ایران)	گروهی
1397/04/04	اسپانیا	3 – 1  (باخت ایران)	گروهی

ایران جام جهانی2018 

وقتی کارلوس کی‌روش توانست برای نخستین بار در تاریخ فوتبال ایران، دو دوره متوالی تیم ملی را به جام جهانی برساند، دیگر حضور در مرحله انتخابی و انجام سه بازی کافی نبود و هیچ‌کس راضی نمی‌شد فقط به این مرحله بسنده کند.

ایران جام جهانی روسیه

کی‌روش در مدت چهار سال نسلی از جوانان را رشد داد که در سن پایین، تجربه بین‌المللی قابل توجهی کسب کرده بودند. ایران در بازی نخست مقابل مراکش، با یک مسابقه حساب‌شده و در دقیقه ۹۰ با گل به خودی عزیز بوهدوز، سه امتیاز را کسب کرد و دومین پیروزی تاریخی در جام جهانی را رقم زد.

بازی های ایران در جام جهانی روسیه

در مسابقه دوم مقابل اسپانیا، گل سعید عزت‌اللهی مردود اعلام شد؛ اگر گل تایید می‌شد، ایران قهرمان جهان را متوقف کرده بود.

ایران در جام جهانی2018 روسیه

در بازی سوم مقابل پرتغال، علیرضا بیرانوند پنالتی کریستیانو رونالدو را مهار کرد و کریم انصاری‌فرد هم پنالتی خودش را گل زد، نتیجه ۱-۱ در نهایت ایران را چهار امتیازی کرد و رکورد امتیازات تاریخ خودش را شکست.

اگر مهدی طارمی در لحظات آخر ضربه‌اش را وارد می‌کرد، ایران می‌توانست برای اولین بار به مرحله بعدی صعود کند و جشن بگیرد.

ایران در جام جهانی 2022

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1401/08/30	انگلیس	6 -2 (باخت ایران)	گروهی
1401/09/04	ولز	0 – 2 (برد ایران)	گروهی
1401/09/08	آمریکا	1 – 0  (باخت ایران)	گروهی

ایران در جام جهانی 2022 قطر

تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر برای ششمین بار در تاریخ خود به این رقابت‌ها صعود کرد. ایران در این دوره با امید زیادی به میدان آمد، چرا که ترکیبی از بازیکنان باتجربه و استعدادهای جوان را در اختیار داشت و بسیاری انتظار داشتند که برای نخستین‌بار بتواند از مرحله گروهی صعود کند.

ایران در جام جهانی قطر

اولین بازی ایران در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۱ (۲۱ نوامبر ۲۰۲۲) برگزار شد. این بازی شروع سختی برای شاگردان کارلوس کی‌روش بود و با نتیجه سنگین ۶ بر ۲ شکست خوردند. گل‌های ایران را مهدی طارمی به ثمر رساند.

ایران آمریکا جام جهانی قطر

دومین دیدار در تاریخ ۴ آذر ۱۴۰۱ برگزار شد و با درخشش بازیکنان ایران، مخصوصاً در دقایق پایانی، با دو گل روزبه چشمی و رامین رضاییان به پیروزی رسید. این اولین پیروزی ایران مقابل یک تیم اروپایی در جام جهانی بود.

ایران انگلیس جام جهانی قطر

بازی سرنوشت‌ساز آخر گروه، در تاریخ ۸ آذر ۱۴۰۱، برگزار شد. ایران برای صعود فقط به یک تساوی نیاز داشت، اما با نتیجه ۱ بر ۰ مغلوب آمریکا شد و از صعود به مرحله حذفی باز ماند.

⏬مقالات پیشنهادی ⏬